Przez wiele lat osoby zmagające się z alergiami mogły liczyć jedynie na objawowe leczenie choroby, które łagodzi symptomy uczulenia, ale nie zwalcza jego przyczyny. Z czasem dynamiczny rozwój medycyny pozwolił na opracowanie metody, która działa przyczynowo. Jest nią odczulanie. Kiedy rozpocząć ten proces?
W tym artykule
Odczulanie – co to jest?
Odczulanie (immunoterapia) to sposób walki z alergią, który polega na podawaniu osobie uczulonej stopniowo zwiększanych dawek alergenu – substancji wywołującej objawy chorobowe. Celem leczenia jest powolne przyzwyczajenie organizmu do alergenu, dzięki czemu wytwarza się odpowiednia tolerancja. Układ odpornościowy ostatecznie przestaje reagować objawami alergicznymi na uczulającą substancję.
Immunoterapia jest najczęściej stosowana w przypadku uczulenia na pyłki roślin, roztocza kurzu domowego oraz jad owadów błonkoskrzydłych. [1]
Wskazania do odczulania
Immunoterapia jest szczególnie polecana dla grupy pacjentów, u których:
- objawy alergii są poważne i utrudniają codzienne funkcjonowanie;
- inne metody leczenia nie pomagają lub powodują uciążliwe/groźnie skutki uboczne;
- trudno uniknąć kontaktu z alergenem (np. pyłki traw, roztocza kurzu domowego).
Jakie są sposoby odczulania?
Istnieją dwa sposoby przyjmowania alergenu – doustny i podskórny. Oba rodzaje szczepionek są uznawane za skuteczne. O wyborze metody odczulania zadecyduje lekarz.
W metodzie doustnej pacjent umieszcza wskazaną ilość kropli szczepionki lub tabletkę pod językiem, a następnie ją połyka. Lek jest przyjmowany samodzielnie w domu.
W sposobie podskórnym alergen jest podawany w postaci wstrzyknięć przeprowadzanych przez wykwalifikowany personel medyczny. Po zastrzyku trzeba pozostać w placówce medycznej na krótkiej obserwacji, najczęściej na około 30 min.
Kiedy rozpocząć odczulanie?
Nie ma na to jednej odpowiedzi. Dlaczego? Mamy wiele rodzajów substancji, które mogą uczulać. Część z nich może powodować objawy przez cały rok, a pozostałe tylko sezonowo. Dla każdego odczulania istotna jest zasada – nie rozpoczynamy terapii, gdy występują u nas objawy alergii. Najpierw trzeba wyciszyć chorobę i dopiero wtedy, gdy znajdujemy się we względnie dobrym stanie zdrowotnym, rozpocząć terapię odczulającą.
Na efekty odczulania zazwyczaj trzeba poczekać kilka-kilkanaście tygodni. W przypadku alergenów całorocznych (np. jad owadów błonkoskrzydłych) leczenie można rozpocząć w dowolnym momencie, o ile lekarz zakwalifikuje Cię do takiej terapii. W przypadku uczulenia sezonowego na pyłki roślin wiatropylnych odczulanie trzeba zacząć 4-24 tygodni przed sezonem pylenia. Ma to na celu wzmocnienie organizmu przed spodziewanym kontaktem z alergenem. Okres jesienno-zimowy to dobry czas na wprowadzenie tej terapii. [2]
Odczulanie – ile trwa?
Długość trwania terapii zależy od przyjmowanego preparatu. Jest to zazwyczaj 3-5 lat. Podczas przyjmowania szczepionek na odczulanie można wciąż doświadczać objawów alergicznych, zwłaszcza na początku leczenia. Z czasem będą miały one coraz mniejsze nasilenie. Ustal wcześniej ze swoim lekarzem schemat postępowania w takich sytuacjach. Ponadto w domowej apteczce warto mieć tabletki na alergię zawierające bilastynę, loratadynę czy desloratadynę, które wspomogą walkę z objawami.
Bibliografia
[1] Y. Persaud, R. J. Memon, i M. N. Savliwala, „Allergy Immunotherapy”, w StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2023. Dostęp: 24 październik 2023. [Online]. Dostępne na: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535367/
[2] J. Gocki i Z. Bartuzi, „Subcutaneous and sublingual routes of using allergen-specific immunotherapy. Treatment protocols”, Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology, t. 5, nr 3, s. 137–144, 2018, doi: 10.5114/pja.2018.78592.
materiał partnera (wp/12m)
