Rak piersi to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy, a jednocześnie główna przyczyna zgonów nowotworowych w populacji kobiet w Polsce (1). Wśród czynników ryzyka wymienia się m.in. nadwagę i otyłość. Wskazuje się również, że przyrost masy ciała po zdiagnozowaniu nowotworu piersi wyraźnie przekłada się na gorsze rokowania. Istotne jest zatem utrzymanie właściwej masy ciała lub jej redukcja w przypadku występowania nadwagi lub otyłości (2). Jak zatem powinna wyglądać dieta w nowotworze piersi? Które produkty są wskazane, a których lepiej unikać?
W tym artykule
Rak piersi – żywienie
Zalecenia dietetyczne w nowotworze piersi mogą różnić się od leczenia innych typów nowotworów ze względu na rzadko występujące w tym przypadku zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Wynika to z faktu, że guz nie jest zlokalizowany w przewodzie pokarmowym. Stwierdza się, że dolegliwości trawienne mogą wystąpić jedynie podczas stosowania leczenia przeciwnowotworowego. Wdrożona chemioterapia może skutkować występowaniem m.in. nudności, wymiotów czy jadłowstrętu, rzadziej zaparć czy biegunki. W takiej sytuacji wskazane jest indywidualne dostosowanie zaleceń żywieniowych do danych dolegliwości, a także współistniejących schorzeń (2).
Jakie są ogólne wskazówki dotyczące żywienia w nowotworze piersi?
- Zadbaj przede wszystkim o regularne spożycie zbilansowanych posiłków, bez podjadania między nimi.
- Jeżeli odczuwasz głód pomiędzy posiłkami, sięgnij po pełnowartościową przekąskę.
- Sięgaj częściej po mniejsze porcje posiłków.
- Twój codzienny jadłospis powinien opierać się na produktach pochodzenia roślinnego (3).
Rak piersi – które produkty spożywać?
Poniżej znajduje się lista produktów i składników pokarmowych, które szczególnie warto uwzględnić w codziennej diecie przy nowotworze piersi.
- Owoce i warzywa – postaraj się spożywać przynajmniej 5 porcji dziennie. Zadbaj o ich dodatek do każdego posiłku. Z warzyw sięgaj częściej po te nieskrobiowe, takie jak kalafior, brokuły, szparagi, papryka, pomidory czy cukinia. Wybieraj różnokolorowe warzywa i owoce, aby dostarczyć organizmowi jak najwięcej cennych składników pokarmowych.
- Białko – jego odpowiednia podaż jest niezbędna do odbudowy tkanek, a także właściwej pracy układu odpornościowego, co jest szczególnie istotne w chorobie nowotworowej. Zwróć uwagę na spożycie zarówno białka pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Produkty wysokobiałkowe, takie jak nasiona roślin strączkowych, dostarczają również błonnika pokarmowego oraz związków bioaktywnych. Dobrym źródłem pełnowartościowego białka będą produkty pochodzenia zwierzęcego – jaja, ryby czy mięso drobiowe. Jeżeli twoja codzienna dieta zawiera niewielkie ilości białka i obawiasz się, że może być niedoborowa, pomocnym rozwiązaniem może okazać się uzupełnienie jadłospisu doustnymi preparatami odżywczymi. Przykładem może być produkt Resource Protein, który zawiera aż 18,8 g białka w 1 butelce. Zastosowanie Resource Protein może mieć pozytywny wpływ na stan odżywienia, w stanach niedożywienia lub ryzyka rozwoju niedożywienia w chorobie nowotworowej. Pamiętaj jednak, aby wcześniej skonsultować się z lekarzem.
- Błonnik pokarmowy – jego dobrym źródłem będą produkty zbożowe pełnoziarniste (płatki zbożowe, makaron pełnoziarnisty, ryż brązowy), warzywa, nasiona roślin strączkowych. Składnik ten nie ulega trawieniu, jednak jego spożycie może przynieść wiele korzyści w kontekście mikroflory jelitowej czy pasażu jelitowego. Wskazuje się, że jego odpowiednia podaż może wspomóc regularne wypróżnianie, ograniczyć ryzyko zaparć, pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu cholesterolu oraz glukozy we krwi czy zwiększyć uczucie sytości po spożytym posiłku.
- Tłuszcze nienasycone – znajdziesz je zwłaszcza w produktach pochodzenia roślinnego, takich jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy i nasiona (np. orzechy włoskie, migdały, pestki dyni). Źródłem „dobrych tłuszczów” będą również ryby i owoce morza, np. łosoś, dorsz czy małże. Wskazuje się, że zwiększona podaż kwasów tłuszczowych omega-3 w trakcie terapii nowotworu piersi może mieć również pozytywny wpływ na organizm.
- Woda – zadbaj o prawidłowe nawodnienie organizmu poprzez regularną podaż płynów, zwłaszcza wody. Warto pamiętać, że niektóre działania niepożądane leczenia przeciwnowotworowego mogą zwiększać ryzyko odwodnienia, w tym np. biegunka, wymioty czy ograniczony apetyt (3, 4, 5).
Których produktów unikać w nowotworze piersi?
Sprawdź, czy wiesz, które produkty są niezalecane w diecie przy raku piersi. W tym przypadku wskazane jest, aby unikać spożycia:
- tłuszczów pochodzenia zwierzęcego,
- przetworzonych produktów mięsnych (zwłaszcza tych smażonych, grillowanych czy wytwarzanych z czerwonego mięsa),
- słodyczy,
- słodzonych napojów,
- nadmiaru soli,
- produktów mlecznych,
- alkoholu (3, 4).
Piśmiennictwo:
- Jassem J., Krzakowski M., Bobek-Billewicz B. et al. Breast cancer. Oncol Clin Pract 2018; 14.
- Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Rak piersi – profilaktyka i żywienie w trakcie leczenia. Pobrany 09.11.2022 r., z https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/nowotwory/rak-piersi-profilaktyka-i-zywienie-w-trakcie-leczenia/
- Memorial Sloan Kettering Cancer Center. Nutrition and Breast Cancer: Making Healthy Diet Decisions. Pobrany 10.11.2022 r., z https://www.mskcc.org/cancer-care/patient-education/nutrition-and-breast-making-healthy-diet-decisions
- Cleveland Clinic. 2022. The Best Foods To Eat When You Have Breast Cancer. Pobrany 09.11.2022 r., z https://health.clevelandclinic.org/the-best-foods-to-eat-when-you-have-breast-cancer/
- Lewandowska A., Woźniak A. E. Leczenie żywieniowe u chorych na nowotwory piersi. Hematologia 2017; 8(3): 197–210.
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource Protein – do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko.
Materiał zewnętrzny (SC)