Ostre zapalenie zatok u dziecka może występować nawet kilka razy w roku, szczególnie jeśli maluch cierpi na alergię, ma wady anatomiczne nosa lub obniżoną odporność. Choć infekcja ta bywa uciążliwa, odpowiednia diagnoza i leczenie – zarówno farmakologiczne, jak i domowe – pozwalają na szybki powrót do zdrowia.
W tym artykule
Przyczyny zapalenia zatok u dzieci
Do rozwoju zapalenia zatok przynosowych u dzieci dochodzi najczęściej w wyniku infekcji wirusowej. Patogeny atakują błonę śluzową nosa i zatok, co skutkuje obrzękiem, bólem oraz nadprodukcją śluzu. U dzieci częściej niż u dorosłych obserwuje się nawracające zapalenia, co wynika z niedojrzałego układu odpornościowego.
Czynniki sprzyjające:
- alergie wziewne,
- przerost migdałków,
- wady przegrody nosowej,
- niska odporność,
- ekspozycja na dym tytoniowy.
Rodzaje ostrego zapalenia zatok u dzieci (lokalizacja)
Zapalenie zatok można sklasyfikować według lokalizacji oraz przebiegu klinicznego. U dzieci często występuje zapalenie zatok szczękowych oraz sitowych, rzadziej – czołowych i klinowych (które dojrzewają później).
| Rodzaj zapalenia | Lokalizacja | Typowe objawy |
|---|---|---|
| Zapalenie zatok szczękowych | policzki, okolice nosa i zębów | ból policzków, zatkany nos, ból zębów |
| Zapalenie zatok sitowych | okolice między oczami | obrzęk powiek, ból między oczami |
| Zapalenie zatoki klinowej | środek głowy, potylica | ból głowy, czasem nudności, trudna diagnoza |
| Zapalenie zatok czołowych | czoło | ból nad oczami, nasilający się rano |
Objawy zapalenia zatok u dzieci
- niedrożność nosa lub katar (najpierw wodnisty, później gęsty),
- ucisk w okolicy twarzy,
- ból głowy lub zębów,
- osłabienie węchu,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- gorączka,
- suchy kaszel,
- u młodszych dzieci: ból brzucha, wymioty.
Objawy ostrego zapalenia zatok przynosowych u dzieci mogą przypominać zwykłą infekcję górnych dróg oddechowych. Dlatego najważniejszym czynnikiem diagnostycznym jest czas trwania choroby.
Ostre zapalenie zatok – ile trwa?
- Ostre wirusowe zapalenie zatok – trwa zwykle do 10 dni;
- Ostre powirusowe – objawy nasilają się po 5. dniu i utrzymują się do 12 tygodni;
- Ostre bakteryjne zapalenie zatok – objawy trwają dłużej niż 10 dni, z wysoką gorączką i ropną wydzieliną.
Ostre przewlekłe zapalenie zatok to nawracające infekcje utrzymujące się ponad 12 tygodni.
Leczenie ostrego zapalenia zatok u dziecka
Leczenie zależy od przyczyny i ciężkości objawów. W przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnej niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Może on przepisać antybiotyk – najczęściej amoksycylinę lub cefuroksym.
W łagodnych przypadkach:
- paracetamol lub ibuprofen,
- spraye obkurczające śluzówkę nosa – krótkoterminowo,
- płukanie nosa solą fizjologiczną lub wodą morską,
- nawilżanie powietrza,
- nawodnienie organizmu.
Preparaty z olejkami eterycznymi (eukaliptusowy, mirtowy) mogą wspomóc oczyszczanie zatok. Ich stosowanie należy zawsze skonsultować z pediatrą.
Inhalacje – czy są bezpieczne?
Inhalacje z soli fizjologicznej mogą pomóc w oczyszczaniu nosa, ale powinny być stosowane tylko u dzieci współpracujących. Olejki eteryczne należy stosować ostrożnie i wyłącznie po konsultacji z lekarzem.
Powikłania i przewlekłe zapalenie zatok
Ostre zapalenie zatok u dziecka może prowadzić do powikłań, zwłaszcza przy zapaleniu zatok sitowych lub klinowych. Objawy alarmowe:
- obrzęk powiek,
- zaburzenia widzenia,
- silny ból głowy,
- sztywność karku,
- wymioty lub apatia.
W przypadku przewlekłego zapalenia zatok konieczna jest konsultacja laryngologiczna.
Podsumowanie
Zapalenie zatok przynosowych u dzieci to częsta dolegliwość. Kluczowe jest rozróżnienie infekcji wirusowej od bakteryjnej oraz właściwe leczenie. W przypadku nawracających infekcji warto skorzystać z porady specjalisty.
Pamiętaj: Zawsze skonsultuj leczenie z lekarzem, szczególnie jeśli objawy się nasilają lub nie ustępują po 10 dniach.
[1]Pachecka, M., Pachecka, R., & Pławińska, A. (2014). Zastosowanie substancji pochodzenia naturalnego w leczeniu zapalenia zatok przynosowych w świetle Europejskich wytycznych na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa–EPOS 2012. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(4), 427-439.
[2]Wachnicka-Bąk, A., Lipińska-Opałka, A., Będzichowska, A., Kalicki, B., & Jung, A. (2014). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(1), 25-31.
fot. Jan Kopřiva/unsplash
