Regularne wykonywanie badań cytologicznych jest kluczowe dla zachowania zdrowia kobiet. Cytologia jest badaniem, które powinno być wykonywane regularnie w ramach profilaktyki. Dowiedz się więcej na ten temat.
W tym artykule
Co to jest cytologia?
Cytologia to badanie, które polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy w celu wykrycia zmian w jej tkance. Cytologia jest jednym z podstawowych badań profilaktycznych służących do wykrycia raka szyjki macicy.
Na czym polega badanie cytologiczne?
Musisz położyć się na fotelu ginekologicznym i rozluźnić. Lekarz wkłada wziernik do pochwy i specjalną szczoteczką pobierze z pochwy wydzielinę zawierającą komórki błony śluzowej pochodzące z nabłonka szyjki macicy. Możesz odczuwać delikatne „szczypanie”.
Rozmaz pobiera się z dwóch miejsc – z tarczy oraz kanału szyjki macicy. Próbki są nanoszone na osobne szkiełka i natychmiast zostaną utrwalone specjalnymi odczynnikami. Następnie trafiają do laboratorium.
Wynik badania cytologicznego formułuje się zgodnie z klasyfikacją według systemu Bethesda. Odbiera się go po kilku dniach. Jeśli jest prawidłowy, nie zaleca się dodatkowych badań z wykorzystaniem biomarkerów. Będzie tam informacja, którą masz grupę cytologiczną – im niższą, tym lepiej.
Jak często warto robić cytologię?
Pierwszy raz należy wykonać cytologię w wieku 20-25 lat lub tuż po rozpoczęciu życia płciowego. Im wcześniej dziewczyna rozpoczyna współżycie seksualne, tym wcześniej powinna wykonać po raz pierwszy badanie cytologiczne.
Zaleca się, aby każda kobieta powyżej 25 roku życia wykonywała cytologię co najmniej raz na trzy lata. Jeżeli wcześniejsze wyniki były prawidłowe i kobieta nie ma czynników ryzyka rozwoju raka szyjki macicy, nie trzeba przeprowadzać tego badania częściej.
W przypadku pań należących do grupy zwiększonego ryzyka raka szyjki macicy – 1 raz do roku. Są to m.in. panie o obniżonej odporności. Termin badania trzeba określić, mając na uwadze swój cykl menstruacyjny. Jeśli w badaniu zostaną wykryte nieprawidłowości, konieczne jest wykonanie dalszych badań i konsultacja z lekarzem.
Cytologia a HPV
Panie, które często zmieniają partnerów seksualnych, powinny wykonywać cytologię co roku. Ryzyko zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego HPV jest wtedy wyższe. Warto także zrobić co jakiś czas test na obecność wirusa HPV. Zazwyczaj organizm poradzi sobie z nim sam i zwalcza go. U około 20 procent kobiet może jednak spowodować raka szyjki macicy. Wirus ten jest przyczyną ok. 99% onkologicznych zmian w nabłonku szyjki macicy.
Jak przygotować się do cytologii?
Wymazu nie pobiera się w trakcie miesiączki, bo krwawienie może zaburzać jego wyniki. Najlepiej wykonać ją między czwartym dniem po miesiączce a czwartym dniem poprzedzającym następną menstruację. Jeśli stosowałaś środki dopochwowe lub irygacje, także odczekaj co najmniej 2-3 dni.
W razie infekcji intymnej badanie powinno się zrobić po jej wyleczeniu. Z powodu stanu zapalnego pobrany wymaz może nie nadawać się do oceny. Przed badaniem nie można współżyć w ciągu 24 godzin przed planowanym zabiegiem, by nie zaburzać obrazu naturalnej flory bakteryjnej pochwy.
Profilaktyka ma znaczenie
Wykonywanie regularnych badań cytologicznych jest bardzo ważne, ponieważ pozwala na wczesne wykrycie zmian w tkance szyjki macicy, które mogą prowadzić do rozwoju raka. Wczesne wykrycie choroby daje większe szanse na skuteczne leczenie i zwiększa szanse na całkowite wyleczenie.
Dzięki temu badaniu udaje się zapobiec około 60-80 proc. przypadków inwazyjnego raka szyjki macicy. Cytologia pozwala wykryć go w stadium przedinwazyjnym, a wtedy jest w pełni wyleczalny.
Poza tym cytologia pozwala stwierdzić zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest wykorzystywana przede wszystkim do wykrywania zmian nowotworowych, ale nie tylko. Służy również do diagnostyki stanu nabłonka pochwy, oceny działania leków hormonalnych, kontroli leczenia nadżerki tarczy szyjki macicy czy ustalenia terminu owulacji i czasu trwania cyklu.
fot. TheHilaryClark / Pixabay