Badania hormonalne – co warto o nich wiedzieć?

Badania hormonalne są istotnym elementem diagnostyki i profilaktyki różnych przypadłości. Dzięki nim możliwe jest rozpoznanie zaburzeń, które są odpowiedzialne np. za spadek libido, wahania nastroju i problemy z płodnością. Kontrolę gospodarki hormonalnej kobiet można przeprowadzić poprzez pakiet składający się z kilku bardzo ważnych testów. Poniżej wyjaśniamy, jakie hormony powinna zbadać kobieta!

1.  Badania hormonalne – co obejmuje pakiet badań hormonalnych?
2. Dlaczego badania hormonalne są tak ważne?
3. Samodzielne regulowanie pracy hormonów
4. Czy trzeba się przygotować do badań?
5. Zaburzenia miesiączkowania i inne dolegliwości

Badania powinno się wykonać m.in. w celu kontroli efektów podjętego leczenia i stanów fizjologicznych mogących spowodować zaburzenia gospodarki hormonalnej.

Badania hormonalne – co obejmuje pakiet badań hormonalnych?

Hormony w naszym organizmie odgrywają bardzo ważną rolę. Ich kontrola jest istotna z uwagi na bardzo złożoną pracę układu hormonalnego oraz zależności, jakie zachodzą pomiędzy poszczególnymi hormonami. Wielopoziomowe mechanizmy odpowiadają za hormonalną gospodarkę. Sprawiają one, że zmiana poziomu nawet jednego z hormonów może skutkować wahaniem stężenia pozostałych. Wydzielanie poszczególnych hormonów jest ze sobą powiązane na zasadzie sprzężeń zwrotnych. Hormony są wytwarzane m.in. w gruczołach dokrewnych, do których należą:

• tarczyca;
• trzustka;
• nadnercza;
• jajniki;
• podwzgórze;
• grasica;
• przysadka mózgowa;
• przytarczyce;
• szyszynka.

Badania hormonalne pozwalają określić hormonalną równowagę, a w konsekwencji funkcjonowanie układu rodnego. Pomagają też określić podłoże dolegliwości takich jak np. zaburzenia cyklu miesiączkowego. Pakiet badań hormonalnych kobiet dla obejmuje: TSH (hormon tarczycy), prolaktynę, FSH, LH, Estradiol, progesteron, FT3 i FT4.

Dlaczego badania hormonalne są tak ważne?

Sprawna gospodarka hormonalna jest odpowiedzialna za prawidłowe regulowanie funkcjonowania organizmu oraz wpływa na komfort życia kobiety. Hormony są odpowiedzialne za utrzymywanie organizmu kobiety w gotowości do rozrodu. Sprawiają, że kolejne cykle miesiączkowe będą przebiegać właściwie. Czasami jednak wydzielanie hormonów nie przebiega prawidłowo albo nie współpracują one dobrze z poszczególnymi narządami.
Ludzki organizm produkuje ponad 100 hormonów, a każdy z nich ma ważną rolę do odegrania w prawidłowym funkcjonowaniu całego ciała. Część hormonów odpowiada za wzrost, inne za przemianę tłuszczów i cukrów, za dojrzewanie oraz emocje. Większość hormonów jest wytwarzana zarówno przez organizmy męskie, jak i kobiecie, ale niektóre z nich są przypisane tylko do kobiet i to właśnie one decydują o najistotniejszych atrybutach kobiecości. Trzeba pamiętać o tym, że wszystkie są ze sobą ściśle powiązane i wpływają na urodę, zdrowie i samopoczucie, dlatego ważne jest utrzymanie ich na właściwym poziomie.

Samodzielne regulowanie pracy hormonów

Nasze codzienne nawyki i środowisko, w jakim żyjemy, mają istotne znaczenie w prawidłowej pracy hormonów. Ważną rolę odgrywają też wysiłek fizyczny i prawidłowa masa ciała. Osoby otyłe często chorują na insulinooporność (oporność tkanek na insulinę, która jest hormonem wytwarzanym przez trzustkę). Stres to kolejny istotny czynnik, który wpływa na pracę układu hormonalnego. Część chorób, w tym choroby autoimmunologiczne (np. Hashimoto) albo cywilizacyjne, są w dużej mierze zależne od odporności danej osoby na stres. Wiadomo, że nie da się go całkowicie wyeliminować z życia, ale można popracować nad jego redukcją. Odpowiednia dawka codziennego ruchu, eliminacja używek i zbilansowana dieta to kolejne rzeczy, o które koniecznie warto zadbać, jeśli chcesz się cieszyć dobrym zdrowiem.
Do tego warto pamiętać o systematycznych badaniach profilaktycznych, w tym hormonalnych. Zaburzenia hormonalne wynikają z wielu chorób. Jeżeli zauważysz wahania nastrojów, które pojawiają się bez szczególnych powodów, albo długo utrzymujące się złe samopoczucie psychiczne, nie lekceważ objawów, bo mogą one świadczyć o rozwoju jakiejś choroby. W takiej sytuacji skonsultuj się z lekarzem.

Czy trzeba się przygotować do badań?

Zastanawiasz się, czy badanie hormonów wymaga jakiegoś wcześniejszego przygotowania? Po pierwsze, warto udać się na badanie z rana, z uwagi na dobowe zmiany stężenia TSH, testosteronu i prolaktyny. Po drugie, z powodu zmiany stężenia części hormonów w zależności od etapu cyklu miesiączkowego, badania dobrze jest przeprowadzać w określonym dniu. Dotyczy to oznaczenia poziomu takich hormonów, jak E2, FSH i LH, które powinno odbyć się w 1–3 dniu cyklu miesiączkowego. Natomiast w przypadku innych hormonów nie jest ważne, w jakim momencie cyklu wykona się badania. Po trzecie, na kilka dni przed przeprowadzeniem badania kobieta powinna unikać poważnego stresu i wysiłku, zwłaszcza z uwagi na stężenie prolaktyny. Nie oznacza to jednak, że w okresie przed wykonaniem badania trzeba istotnie zmieniać rytm czy tryb życia.
Na wynik badania hormonów mają wpływ niektóre leki zawierające hormony albo wpływające na ich poziom. Z tego powodu warto skonsultować ich przyjmowanie z lekarzem kierującym na badanie przed pobraniem krwi do oznaczenia poziomu hormonów. Dzień przed badaniem powinno się również unikać aktywności seksualnej, która mocno wpływa na wzrost poziomu prolaktyny.

Zaburzenia miesiączkowania i inne dolegliwości

Badania hormonalne warto wykonywać profilaktycznie oraz w przypadku pojawienia się takich dolegliwości, jak:

• wahania nastrojów;
• spadek libido;
• wzmożone wypadanie włosów;
• nadmierne owłosienie;
• nadmierna łamliwość paznokci;
• pogorszenie stanu skóry;
• spontaniczna laktacja;
• szybkie męczenie się i ogólne osłabienie;
• spadek samopoczucia;
• nagły przyrost albo utrata masy ciała;
• obniżenie barwy głosu;
• zaburzenia płodności;
• problemy związane z zaburzeniami miesiączkowania (występują nieregularnie albo wcale);
• spadek siły mięśniowej.

Materiał partnera (LH)