Nazwa zwyczajowa: USG BIODEREK, USG BIODER
W tym artykule
TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA
Teoretyczne i techniczne podstawy badania zostały szczegółowo opisane w rozdziale: „Badania obrazowe wielonarządowe”.
CZEMU SŁUŻY BADANIE?
Celem badania ultrasonograficznego jest wczesne rozpoznanie (w pierwszych tygodniach po narodzeniu) wrodzonej dysplazji stawów biodrowych u dziecka. Badanie pozwala określić ewentualny stopień nasilenia wady. Badanie może i powinno być wykonywane u noworodków (w pierwszym miesiącu życia), ponieważ wczesne wykrycie wady i wczesne rozpoczęcie leczenia (od pierwszych dni życia dziecka) daje całkowite wyleczenie prawie we wszystkich przypadkach. Badanie ultrasonograficzne (USG) ma niewątpliwą przewagę nad badaniem radiologicznym (RTG) stawów biodrowych z uwagi na możliwość wykonania badania wcześniej – w pierwszych tygodniach życia, gdy tymczasem badanie RTG stawów biodrowych wykonuje się po ukończeniu 4 miesiąca życia dziecka. W badaniu USG stawów biodrowych uzyskuje sie obraz niektórych tkanek, których nie można uwidocznić w badaniu RTG (np. chrzęstny obrąbek panewki). Istotną zaletą zdjęcia RTG jest łatwy do oceny obraz stawów, który może być interpretowany przez każdego ortopedę, gdy tymczasem, obraz USG (mimo możliwości zapisu graficznego) może być oceniony tylko przez wykonującego badanie lekarza (w oparciu o część dynamiczną badania).
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA
- Stwierdzenie w pierwszych dniach życia dziecka badaniem ortopedycznym objawów wrodzonej dysplazji jednego lub obu stawów biodrowych.
- Badanie przesiewowe u wszystkich noworodków (nie wszystkie ośrodki medyczne mogą uznawać to jako konieczne).
Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA
Nie ma specjalnych zaleceń. Nie ma bezwzględnej konieczności wykonywania wcześniej innych badań.
OPIS BADANIA
Dziecko rozebrane do połowy (dolna połowa ciała) układane jest na boku, nóżki są zgięte pod kątem około 30o w stawach biodrowych i kolanowych. Do kontrolowania ułożenia dziecka wymagana jest pomoc drugiej osoby (np. matki dziecka). Okolica biodra posmarowana jest żelem. Badający przykłada głowicę sondy do ciała dziecka, ustawiając ją prostopadle do stawu biodrowego. W czasie pierwszej części badania – badania statycznego, zmieniane jest położenie sondy dla uzyskania obrazu stawu biodrowego w różnych płaszczyznach. Druga część badania to badanie dynamiczne – obserwowany jest przez badającego obraz USG w czasie wykonywania ruchów w stawie biodrowym dziecka.
Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, niekiedy z dołączonym zdjęciem stawu biodrowego.
CZAS
Badanie trwa kilka minut
INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE
Przed badaniem
- Informacje o tzw. czynnikach ryzyka wystąpienia wrodzonej dysplazji stawów biodrowych. Tymi czynnikami są:
- dziecko urodzone z ciąży mnogiej,
- małowodzie,
- niska waga urodzeniowa dziecka,
- wcześniactwo,
- ułożenie pośladkowe,
- istnienie innych wad wrodzonych u dziecka.
JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?
Nie ma specjalnych zaleceń.
MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU
Brak powikłań. Badanie wykonywane jest zwykle u noworodków, może być powtarzane wielokrotnie.
Opracowano na podstawie:
dr n. med. Adam Lorczyński
Ultrasonografia stawów biodrowych
„Encyklopedia Badań Medycznych”
Wydawnictwo Medyczne MAKmed, Gdańsk 1996
