PODSTAWOWE POJĘCIA DOTYCZĄCE WITAMIN
- Długotrwały brak określonej witaminy lub zespołu witamin powoduje chorobę zwaną awitominozą.
- Podawanie zbyt dużej ilości niektórych witamin może doprowadzić do hiperwitaminozy.
- Stany częściowego niedoboru witamin w organizmie, nie powodując wyraźnych zmian chorobowych, są określone jako hipowitaminoza i z tą spotykamy się najczęściej.
- Substancje, które organizm przekształca w witaminy nazwano prowitaminami.
- Związki chemiczne podobne do witamin pod względem składu i budowy, mogące wchodzić w połączenia, za pośrednictwem, których witaminy spełniają swoją rolę w organizmie, ale niezdolne do wykonywania tej roli nazywa się antywitaminami.
Nazewnictwo witamin i podział tych związków.
Na początku z braku ściślejszych kryteriów dla odróżniania nowo odkrytych witamin oznaczano je literami alfabetu, np. A, B, lub według poznanego wówczas działania ich na organizm (czynnie zapobiegający np.: szkorbutowi czy krzywicy). W miarę coraz dokładniejszego poznawania roli fizjologicznej, właściwości oraz składu elementarnego i budowy witamin, wprowadza się konwencjonalne nazwy oparte bądź na sposobie działania na organizm bądź też na występowaniu w przyrodzie. Ze względu, że większość tych nazw brzmi dla laika zbyt obco lub niezrozumiale dotąd jeszcze w publikacjach na tematy żywieniowe stosuje się symbole alfabetyczne. Przy posługiwaniu się literami do określenia poszczególnych witamin należałoby więc raczej mówić nie o witaminie A, B, C, D lecz o grupie witamin oznaczonych tymi symbolami.
Trudno ustalić ścisły podział, związków o tak różnorodnym składzie chemicznym i tak różnym działaniu w organizmie człowieka. Obecnie najczęściej używa się podziału na witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i witaminy rozpuszczalne w wodzie.
opracowanie: mgr inż. Krystyna Beata Radziwon
