Prolaktyna, często pomijany, lecz niezwykle ważny hormon, odgrywa kluczową rolę w wielu aspektach zdrowia człowieka, od reprodukcji po ogólny dobrostan.
Hormony regulują niemal wszystkie funkcje życiowe. Układ hormonalny, często nazywany „wewnętrznym systemem komunikacyjnym”, odpowiada za wyważoną i skoordynowaną pracę różnych organów i tkanek. Wśród tych biochemicznych regulatorów wyróżnia się prolaktyna – hormon o szerokim spektrum działania, który zasługuje na szczególną uwagę. Prolaktyna jest zaliczana do hormonów stresu.
W tym artykule
Czym jest prolaktyna?
Prolaktyna to hormon produkowany głównie przez przysadkę mózgową, choć jego niewielkie ilości mogą być wytwarzane także w innych tkankach. To hormon wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej. Odgrywa ważną rolę w trakcie laktacji, ale pełni też wiele innych ważnych funkcji w organizmie człowieka.
Jej nazwa pochodzi od jednej z głównych funkcji – wspierania produkcji mleka (laktacji) u kobiet po porodzie. Jednakże, rolę prolaktyny ogranicza się nie tylko do aspektów związanych z macierzyństwem.
Jak zbadać poziom prolaktyny?
Badanie poziomu prolaktyny w organizmie jest stosunkowo proste i odbywa się poprzez standardowy test krwi. Zaleca się, aby badanie to przeprowadzać rano, ponieważ poziom hormonu naturalnie waha się w ciągu dnia i jest najwyższy w godzinach porannych.
Prolaktyna jest wydzielana pulsacyjnie, dlatego ma wahania dobowe. Najwyższy jej poziom mamy w trakcie snu oraz po przebudzeniu. Na jej ilość w danej chwili mają wpływ różne czynniki – jak sen, stres, stosunek płciowy, spożycie posiłku czy wysiłek fizyczny.
Wskazanie do zbadania poziomu prolaktyny u kobiet to:
- zaburzenia miesiączkowania – brak miesiączki, cykle bezowulacyjne, wydłużony lub skrócony cykl miesiączkowy,
- obniżone libido,
- brak laktacji u kobiet po porodzie,
- powiększenie piersi i mlekotok u kobiet, które nie urodziły.
Sygnały, by zbadać poziom prolaktyny u mężczyzn, to:
- utrata popędu seksualnego,
- niepłodność związana z obniżeniem ilości plemników w spermie,
- mlekotok,
- powiększenie gruczołów sutkowych.
Za co odpowiada i jakie funkcje pełni?
Prolaktyna odgrywa kluczową rolę w różnych aspektach zdrowia:
- Reprodukcja. U kobiet jest niezbędna do rozpoczęcia i utrzymania laktacji po porodzie. Wpływa również na menstruację i może wpływać na płodność.
- Dobrostan psychiczny. Badania sugerują związek między poziomem prolaktyny a nastrój oraz odpornością na stres.
- Układ odpornościowy. Prolaktyna ma działanie immunomodulujące, co oznacza, że może wpływać na działanie układu odpornościowego.
- Metabolizm. Hormon ten może wpływać na metabolizm, zarówno w kontekście przybierania na wadze, jak i regulacji poziomu cukru we krwi.
- Rozwój kości. Prolaktyna odgrywa rolę w utrzymaniu zdrowia kości, choć mechanizm ten nie jest jeszcze w pełni zrozumiały.
Wpływ prolaktyny na libido
prolaktyna odgrywa istotną rolę również w regulacji libido. Zależność ta jest złożona i może się różnić w zależności od płci oraz indywidualnych cech organizmu.
U kobiet. U pań wysoki poziom prolaktyny często wiąże się z obniżeniem libido. Jest to związane z jej wpływem na inne hormony, takie jak estrogen, który ma kluczowe znaczenie dla seksualnej aktywności i pożądania. Dodatkowo, po porodzie, kiedy poziom prolaktyny jest naturalnie wysoki w celu stymulacji laktacji, często obserwuje się tymczasowy spadek zainteresowania aktywnością seksualną.
U mężczyzn. Zbyt wysoki poziom prolaktyny może prowadzić do obniżenia poziomu testosteronu, co również może skutkować zmniejszeniem libido oraz innymi problemami, takimi jak trudności z erekcją czy zmniejszenie masy mięśniowej.
Ważne jest, aby podkreślić, że libido zależy od wielu czynników, w tym od równowagi różnych hormonów w organizmie. Prolaktyna jest tylko jednym z elementów wpływających na to złożone zjawisko. Jeśli występują problemy z libido, warto sprawdzić poziom prolaktyny w organizmie, ponieważ jego nieprawidłowy poziom może być jednym z czynników przyczyniających się do tych problemów.
Prolaktyna, mimo że często kojarzona wyłącznie z laktacją, jest wszechstronnym hormonem o znaczącym wpływie na różne aspekty zdrowia i funkcjonowania organizmu. Regularne badanie jej poziomu może być kluczowe dla zachowania dobrego zdrowia i równowagi hormonalnej.
fot. Stas_F / Pixabay
